Το σύνδρομο ινομυαλγίας (ΙΝΜ) θεωρείται μια αινιγματική ασθένεια. Αν και όλο και περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από αυτό, σε ποσοστό έως και 4% του πληθυσμού, δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ή έστω μια γενική ιδέα για το τι ακριβώς συμβαίνει με αυτήν την ασθένεια. Δεν  υπάρχει καμία εξέταση, προς το παρόν, που να αποδεικνύει την ασθένεια. Κάποιοι μάλιστα αμφιβάλλουν για το ότι αποτελεί ασθένεια από μόνη της.

Τι είναι Ινομυαλγία;

Η ινομυαλγία (ΙΝΜ) ορίζεται ως «λειτουργικό σύνδρομο» με χρόνιο διάχυτο πόνο σε διαφορετικά μέρη του σώματος. Συνοδεύεται συνήθως με διαταραγμένο ύπνο και χρόνια σωματική ή/και πνευματική εξάντληση. Ωστόσο, αυτά είναι πολύ ασαφή και γενικά χαρακτηριστικά χωρίς καμία καθορισμένη εικόνα. Επιπλέον, υπάρχει μια ουσιαστική συσχέτιση με το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης (ΣΧΚ). Η σημερινή ιατρική, θεωρεί αυτές τις δύο διαγνώσεις ως διαφορετική έκφραση της ίδιας ασθένειας και αναφέρεται σε αυτές ως ΙΝΜ/ΣΧΚ.

       Η ινομυαλγία και το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ονομάζονται «λειτουργικές», επειδή «λειτουργικό» είναι η ιατρική έκφραση για το «δεν ξέρουμε». Για παράδειγμα, υπάρχει μια «λειτουργική» αρτηριακή υπέρταση. Χωρίς προφανή λόγο, μερικοί άνθρωποι έχουν απλώς υψηλή αρτηριακή πίεση. Αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχουν ξεκάθαρα παθολογικά αίτια και διαδοχικά στάδια που να οδηγούν στη νόσο. Στην ινομυαλγία, οι ασθενείς έχουν απλώς έναν «λειτουργικό» πόνο, χωρίς κάποια συγκεκριμένη διαταραχή. Αυτό είναι ένα πρόβλημα για πολλούς ασθενείς που πάσχουν από ΙΝΜ/ΣΧΚ. Το ΣΧΚ αναφέρεται και ως μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα (ME). Αλλά αυτό, δεν έχει άλλο λόγο, από το να αποτελεί μια παρηγοριά για τους ασθενείς ως μια πιο περίτεχνη διάγνωση. Οι εξετάσεις τους είναι όλες καλές και ως εκ τούτου οι ασθενείς συχνά θεωρούνται ως ψυχολογικά περιστατικά,(«είναι ψυχολογικό»). Αυτό υποστηρίζεται από το γεγονός ότι, ως επί το πλείστον, συνταγογραφούνται ψυχοφάρμακα για την αντιμετώπιση της ασθένειας.

     Ο όρος ινομυαλγία ως διάγνωση εισήχθη το 1976. Πριν, είχε θεωρηθεί ως ένα είδος «ψυχογενούς ρευματισμού». Στη δεκαετία του ’80, όταν ήρθα αντιμέτωπος με αυτήν τη διάγνωση, δούλευα σε ένα νοσοκομείο για χρόνιο πόνο και ρευματισμό. Ήταν προφανές ότι αυτό το σύνδρομο δεν ανήκε στο φάσμα των κλασικών ρευματοπαθειών, ούτε στα συνήθη και καθορισμένα μυοσκελετικά προβλήματα, όπως οι δισκοκήλες, το σύνδρομο του Λαγονοψοΐτη ή το σύνδρομο του Απιοειδούς Μυός.

Τότε η INM θεωρήθηκε ως αδυναμία των τενόντων. Οι τένοντες είναι οι ιστοί που συνδέουν τους μύες με τα οστά και εφαρμόζεται όλη η δύναμη του μυός για να κινηθεί ένα άκρο. Μια τέτοιου είδους τενοντίτιδα είναι αρκετά συχνή. Οι πιο γνωστές είναι η επικονδυλίτιδα του αγκώνα, η περιαρθρίτιδα του ώμου ή οι τροχαντηρίτιδα του ισχίου. Το πρόβλημα στην τενοντίτιδα δεν είναι ως επί το πλείστον ο ίδιος ο τένοντας, αλλά η υπερβολική ή κακή χρήση της μονάδας μυών/τενόντων/οστών. Για παράδειγμα στο τένις, όλο το χέρι πρέπει να κάνει σκληρή δουλειά με πολλή ενέργεια να εφαρμόζεται στον αγκώνα, με το τελικό αποτέλεσμα της επικονδυλίτιδας. Αυτός είναι ο λόγος που η επικονδυλίτιδα ονομάζεται επίσης «ο αγκώνας του τένις».

πρόσφυση του τένοντα στο οστό

Στην ινομυαλγία δεν πονάει ένας μόνο τένοντας, αλλά πολλοί και δεν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος γιατί να πονάνε.

       Μόνο λίγες δεκαετίες πριν, καθιερώθηκε η διάγνωση της ινομυαλγίας, όταν ένας συγκεκριμένος αριθμός σημείων πρόσφυσης του τένοντα στο οστό, τα λεγόμενα σημεία ενεργοποίησης (triggerpoints), ήταν επώδυνα όταν πιέζονταν (εικόνα1). Αλλά στην INM πολλά περισσότερα σημεία ενεργοποίησης μπορεί να είναι επώδυνα (εικόνα 2) ή μπορεί να υπάρχει γενικός μυοπεριτονιακός πόνος.

     Η εξήγηση που δόθηκε ήταν ότι, αυτοί οι τένοντες, είναι πολύ αδύναμοι ή πολύ μαλακοί για να λειτουργήσουν σωστά και επομένως πονάνε. Όμως, ούτε αδυναμία ούτε φλεγμονή των τενόντων παρατηρήθηκε. Αυτή είναι μια συχνά εσφαλμένη εκτίμηση της συμβατικής ιατρικής, ότι το πρόβλημα αναζητείται εκεί που οι άνθρωποι αισθάνονται τον πόνο. Στην πραγματικότητα, σχεδόν όλοι οι ασθενείς με ινομυαλγία έχουν έναν φάκελο γεμάτο με ακτινογραφίες, αξονικές τομογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες και άλλες εξετάσεις χωρίς να έχει βρεθεί κανένα παθολογικό σημείο.

    Σιγά σιγά έγινε σαφές ότι το πρόβλημα στην ινομυαλγία δεν είναι οι τένοντες. Τα τρέχοντα κριτήρια για τη διάγνωση της ΙΝΜ αναφέρονται σε γενικευμένο και δυνατό πόνο σε διάφορα μέρη του σώματος, για περισσότερο από τρεις μήνες χωρίς να υπάρχει άλλη εξήγηση.[1] Ωστόσο, αυτός είναι ένας εξαιρετικά μη ικανοποιητικός ορισμός.

     Η επόμενη και ακόμη επικρατούσα θεωρία είναι ότι, η ινομυαλγία προκαλείται από αυξημένη ευαισθησία στον πόνο. Αυτό μπορεί να επιβεβαιωθεί τακτικά σε εργαστηριακές δοκιμές. Ακόμη και η ευαισθησία του κερατοειδούς του ματιού φαίνεται να είναι αυξημένη, οπότε  ορισμένοι χρησιμοποιούν αυτήν την ευαισθησία του κερατοειδούς, ως διαγνωστικό εργαλείο.[2]Αλλά τέτοιες δύσκολες μέθοδοι δεν είναι απαραίτητες. Εξετάζοντας σωστά έναν ασθενή, παρατηρούμε εύκολα αυτή την υπερευαισθησία. Επομένως, συνήθως δεν είναι δύσκολο να διαγνωστεί η πάθηση.

      Η ινομυαλγία θεωρείται σήμερα επίσημα ως μια ασθένεια του εγκεφάλου, ως αποκλίνουσα νευροχημική επεξεργασία των αισθητηριακών σημάτων του κεντρικού νευρικού συστήματος(ΚΝΣ). Οι ασθενείς δηλαδή, με ΙΝΜ βιώνουν τα αισθητηριακά σήματα πολύ πιο έντονα και εύκολα ως πόνο, συγκριτικά με το φυσιολογικό.[3]Καθώς είναι μια ασθένεια του εγκεφάλου, τα παυσίπονα δύσκολα λειτουργούν. Τα αντισπασμωδικά φάρμακα που αλλάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, βοηθούν σε ορισμένους ασθενείς. Κυρίως όμως, τους χορηγούνται αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά φάρμακα, παρόλο που η επίδρασή τους είναι πολύ περιορισμένη.

    Ωστόσο, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, όπου, η υπόθεση της υπερευαισθησίας για τον πόνο δεν ταιριάζει. Επιπλέον, η υπερευαισθησία δεν εξηγεί πολλά άλλα συμπτώματα της INM, για παράδειγμα τη διαταραχή του ύπνου. Η διαταραχή ύπνου της INM δεν είναι ως επί το πλείστον συνέπεια του πόνου. Μοιάζει πολύ με τα προβλήματα ύπνου των ασθενών με διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD). Στην πραγματικότητα, περισσότερο από το 50% των ασθενών με INM πληρούν τα κριτήρια της διαταραχής μετατραυματικού στρες.[4] Άλλοι βλέπουν την INM ως σωματική έκφραση της κατάθλιψης, επειδή έως και το 50% των ασθενών με INM έχουν επίσης καταθλιπτική συμπτωματολογία.[5] Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν και πώς σχετίζονται αυτές οι δύο ασθένειες. Είναι η κατάθλιψη που οδηγεί στην INM ή οι άνθρωποι με χρόνιο πόνο γίνονται πιο εύκολα καταθλιπτικοί; Ή μήπως είναι και τα δύο;

       Η ιδέα ότι η INM είναι μια ξεχωριστή ασθένεια έχει απορριφθεί γενικότερα. Φαίνεται να είναι περισσότερο μια έκφραση ενός ευρύτερου φάσματος δυσλειτουργιών.[6]

Η φυσιοπαθητική προσέγγιση

Υπάρχουν πολλοί ασθενείς χωρίς συγκεκριμένη διάγνωση, ιδιαίτερα σε αυτό το αχανές «βασίλειο», που λανθασμένα ονομάζεται «ψυχοσωματικό». Ορισμένες εκτιμήσεις λένε ότι έως και 30-40% των ασθενών δεν έχουν μια «σαφή» ή «σωστή» ασθένεια. Κάπως πέφτουν έξω από το κανονικό ιατρικό σύστημα.

Επομένως, οι περισσότεροι ασθενείς με ινομυαλγία επισκέπτονται τελικά κάποιον θεραπευτή, που εργάζεται στον τομέα της συμπληρωματικής και εναλλακτικής ιατρικής (complementary andalternative medicine= CAM)^[7]. Δηλαδή, η φυσιοπαθητική έχει συνηθίσει να αντιμετωπίζει τέτοιες περιπτώσεις και εκεί δεν έχει σημασία αν δεν υπάρχει σαφής διάγνωση. Ο στόχος δεν είναι ποτέ η θεραπεία μιας διάγνωσης, που τελικά είναι απλά μια λέξη. Ο στόχος είναι η θεραπεία του ίδιου του ασθενή. Η μέθοδος της φυσιοπαθητικής είναι να ενισχύσει την εσωτερική ρύθμιση και να ενεργοποιήσει τη διαδικασία της ίασης.

      Στην προσπάθεια αυτή, καθίσταται σύντομα σαφές ότι η INM δεν είναι μια ενιαία ασθένεια, αλλά διανέμεται σε μια ποικιλία διαφορετικών δυσλειτουργιών. Επιπλέον, σπάνια υπάρχει μόνο μία αιτία για το σύνδρομο. Η INM αποδεικνύεται ότι είναι μια κατάσταση υπερδιέγερσης και εξάντλησης, λόγω διαφορετικών σωματικών ή/και ψυχολογικών αιτιών, που εντείνονται μεταξύ τους. Κατανοώντας αυτό, η INM χάνει ξαφνικά τον αινιγματικό της χαρακτήρα. Πολλά μπορούν να γίνουν, αν και δεν είναι μια απλή υπόθεση.

Τα πρώτα βήματα είναι η δημιουργία μιας θεραπευτικής σχέσης. Η INM και το ΣΧΚ δεν είναι σαν ένα σπασμένο πόδι, που διορθώνεται με τη στρατηγική «μία λύση για όλες τις περιπτώσεις» ή με την πρόσληψη ενός ή πολλών φαρμάκων.                      Μια τέτοια σοβαρή δυσλειτουργία της εσωτερικής ρύθμισης χρειάζεται μια σύνθετη θεραπευτική προσέγγιση. Για να αντιμετωπιστεί κατάλληλα, πρέπει να διερευνηθούν οι διαφορετικές πιθανές ρίζες. Στη συνέχεια, πρέπει να σχεδιαστεί μια πρώτη θεραπευτική στρατηγική και να επανασχεδιαστεί ανάλογα με την ανταπόκριση των ασθενών. Θέλει χρόνο και επιμονή.

Μερικοί από τους παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στην Ινομυαλγία (Μπορούν να  λειτουργούν συνδυαστικά)

1. Ανοσολογική δυσλειτουργία μετά από οξείες ή χρόνιες λοιμώξεις.

Πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι η ασθένειά τους ξεκίνησε μετά από μια μόλυνση. Είτε δεν ανάρρωσαν ποτέ, είτε άρχισε σιγά σιγά το σύνδρομο. Αυτό υποδηλώνει ότι μια ανοσολογική διεργασία μπορεί να παίξει ρόλο στην εμφάνιση της INM. Για αρκετά χρόνια, αυτό δεν είχε ληφθεί σοβαρά υπόψη από την επίσημη ιατρική, καθώς δεν βρέθηκε καμία μολυσματική παράμετρος ή αντισώματα. Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό αυτή η άποψη αλλάζει. Στον απόηχο των λοιμώξεων από τον Sars CoV-2, ορισμένοι ασθενείς ανέπτυξαν μια τυπική εικόνα του ΣΧΚ που ονομάζεται συνεχιζόμενη συμπτωματική COVID-19 (LongCOVID-19). Κατά συνέπεια, η ιδέα ότι επίσης η INM μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας ανοσολογικής διαταραχής, σιγά-σιγά έρχεται στο προσκήνιο.

       Η ανοσολογική υπόθεση υποστηρίζεται πλέον και από εργαστηριακές μελέτες. Εργαστηριακά ποντίκια ανέπτυξαν συμπτώματα που έμοιαζαν με INM όταν τους έκαναν ένεση με ανοσοδραστικές ουσίες από ανθρώπους με INM.[8]

     Μια άλλη πιθανότητα της ανάπτυξης της ινομυαλγίας μετά από λοίμωξη είναι ότι η θεραπεία κατά της λοιμώδους νόσου (για παράδειγμα με αντιβιοτικά) οδηγεί σε μια διαταραχή του εντέρου.

2. Δυσλειτουργία του εντέρου:

Η ανακάλυψη ότι η διαταραγμένη λειτουργία του εντέρου, είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη χρόνιων ασθενειών, είχε ως αποτέλεσμα σημαντική πρόοδο στην ιατρική, τις τελευταίες δύο δεκαετίες ή καλύτερα αποτελεί μια εκ νέου ανακάλυψη. Ήδη ο Ιπποκράτης το γνώριζε και η βελτίωση της λειτουργίας του εντέρου ήταν πάντα μια σημαντική στρατηγική της εναλλακτικής ιατρικής.

       Πολλοί παράγοντες μπορεί να συμβάλουν στην διαταραγμένη λειτουργία του εντέρου. Σημαντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία και την έναρξη της ΙΝΜ είναι:

• Κακή διατροφή
• Δυσβίωση του μικροβιώματος του εντέρου[9]
• Δυσανεξία στη γλουτένη
• Υπερανάπτυξη του μύκητα Candida

3. Έλλειψη ζωτικών ουσιών και βιταμινών

Οι θρεπτικές ουσίες είναι σημαντικές για την καλή λειτουργία του οργανισμού και την εσωτερική του ρύθμιση. Πιο γνωστές είναι οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ω-3 λιπαρά οξέα. Υπάρχουν όμως πολλά άλλα, ιδιαίτερα τα φυτικά θρεπτικά συστατικά, που είναι σημαντικά για να λειτουργεί σωστά ο μεταβολισμός και να είναι αποτελεσματικό το ανοσοποιητικό σύστημα. Σε οξείες λοιμώξεις και σε χρόνια νοσήματα, υπάρχει επιπλέον μια αυξημένη ζήτηση για αυτά τα θρεπτικά συστατικά. Δυστυχώς, η σημερινή διατροφή είναι ως επί το πλείστον ανεπαρκής, χωρίς να παρέχει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Αυτό συμβάλλει στην αύξηση των χρόνιων ασθενειών και παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην INM.

4. Περιβαλλοντικές χημικές ουσίες

Ζούμε σε έναν κόσμο με απίστευτη ποσότητα χημικών ουσιών. Αυτές οι χημικές ουσίες, μπορεί να λειτουργήσουν ως αλλεργιογόνες, μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή χαμηλού βαθμού, μπορεί να μειώσουν την ανοσολογική απόκριση ή να επηρεάσουν την ορμονική λειτουργία του σώματος. Ο εντοπισμός τέτοιων χημικών ουσιών, η μείωση της πρόσληψής τους και η πρόκληση αποτοξίνωσης είναι σημαντική διαδικασία στην θεραπεία της INM. Αν και πολλά όργανα μπορεί να επηρεαστούν από χημικές ουσίες, ο θυρεοειδής αδένας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος.

5. Δυσλειτουργία του θυρεοειδούς

Ο θυρεοειδής αδένας, συντονίζει τον ρυθμό του μεταβολισμού μας. Μεταφορικά μιλώντας, αποτελεί το όργανο που ρυθμίζει τις στροφές του εσωτερικού μας κινητήρα. Πολλοί παράγοντες μπορεί να διαταράξουν την σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς. Οι πιο σημαντικές είναι οι λοιμώξεις, οι αλλεργίες και οι χημικές ουσίες. Μια τέτοια διαταραχή μπορεί να συμβάλει στην εικόνα της INM/ΣΧΚ, ακόμη και όταν οι αιματολογικές εξετάσεις είναι φυσιολογικές, ή όταν ο ασθενής παίρνει το «χάπι του θυρεοειδούς».

6. Δυσλειτουργία του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια

(γνωστό επίσης ως κόπωση των επινεφριδίων)

Η κλασική θεωρία για το στρες περιγράφει πώς το χρόνιο στρες βλάπτει την λειτουργία των επινεφριδίων και οδηγεί σταδιακά στην εξάντληση και στη δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Οι ορμόνες του στρες, π.χ., κορτιζόλη και αδρεναλίνη, παράγονται στα επινεφρίδια. (Κάθονται πάνω από τα νεφρά, επομένως ονομάζονται επινεφρίδια.) Τα επινεφρίδια ελέγχονται από την Υπόφυση και η Υπόφυση ελέγχεται από τον Υποθάλαμο, μια περιοχή στον εγκέφαλο. Αυτός ονομάζεται άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (ΥΥΕ). Αυτός ο άξονας είναι ένας συγκοινωνιακός κόμβος για πολλές σωματικές και ψυχολογικές διεργασίες. Καθορίζει την αντίδρασή μας στο στρες, τη σωματική και ψυχολογική μας ανθεκτικότητα. Στο ΣΧΚ και στο INM ο άξονας ΥΥΕ είναι συχνά δυσλειτουργικός, αν και οι αιματολογικές εξετάσεις είναι φυσιολογικές ή ελαφρώς αλλοιωμένες. Δηλαδή, η διάγνωση ενός δυσλειτουργικού άξονα ΥΥΕ πρέπει να εντοπιστεί με τη λήψη του ιστορικού και με την κλινική εξέταση. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό είναι η ορθοστατική δυσανεξία που μπορεί να ελεγχθεί με το NASA Lean Test.^[10]

       Το στρες που οδηγεί σε αλλαγή στη λειτουργία του άξονα ΥΥΕ έχει πολλές μορφές. Από τη μία πλευρά είναι το ψυχολογικό στρες. Αλλά πολλοί άλλοι παράγοντες άγχους μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του INM/ΣΧΚ μέσω του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων.

7. Ψυχοσωματικές επιρροές:

Το ψυχολογικό στρες δημιουργεί πολλά προβλήματα υγείας. Παρεμβαίνει στον άξονα ΥΥΕ και μεταβάλλει τη λειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Εμποδίζει την ανοσολογική αντίδραση. Υπάρχει ακόμη και μια  ξεχωριστή  ιατρική ειδικότητα που ονομάζεται ψυχο-ανοσολογία. Το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση, να προκαλέσει φλεγμονή, να διαταράξει τους εσωτερικούς ρυθμούς,  ακόμη και να αλλάξει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο.^[11] Δηλαδή, το άγχος είναι καθοριστικό στην ανάπτυξη της INM. Πολλοί ψυχολογικοί παράγοντες συμβάλλουν στην εικόνα της INM. Ιδιαίτερα σημαντικοί είναι:

• Διαταραχή μετατραυματικού στρες.
• Άλυτα προβλήματα ή/και εσωτερικές συγκρούσεις.
• Χρόνιος θυμός
• Ψυχολογική εξάντληση &υπερκόπωση

8. Μυοσκελετικές διαταραχές

Τα μυοσκελετικά προβλήματα δημιουργούν τοπικό πόνο. Ένας τέτοιος τοπικός πόνος μπορεί να γίνει χρόνιος. Το επόμενο βήμα στην παθολογία INM είναι ότι ο τοπικός χρόνιος πόνος διαχέεται και γίνεται γενικευμένος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα άλλα μέρη του σώματος να γίνονται υπερευαίσθητα και να αρχίζουν να πονάνε. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για μια τέτοια γενίκευση του πόνου. Οι δύο πιο σημαντικοί λόγοι:

• Μετατραυματικός πόνος, π.χ. σύνδρομο αυχενικού τραυματισμού.
• Μυϊκά μικροτραύματα μετά από συνεχόμενη υπερβολική χρήση των μυών.

Άλλοι λόγοι είναι π.χ. ρευματικές παθήσεις, γενική ένταση, διαταραχές ύπνου, εξάντληση θρεπτικών συστατικών και άλλοι.

9. Διαταραχή ύπνου και άλλες διαταραχές των εσωτερικών ρυθμών

Οι διαταραχές ύπνου κάνουν ένα άτομο πιο επιρρεπές στον πόνο. Η έλλειψη ύπνου, μειώνει τους μηχανισμούς αποκατάστασης του μυϊκού και του νευρικού συστήματος. Αυτοί είναι μόνο δύο από τους πολλούς παράγοντες με τους οποίους οι διαταραχές ύπνου συμβάλλουν στην INM. Η αποκατάσταση του φυσικού ύπνου είναι επομένως ένα σημαντικό μέλημα στη θεραπεία της INM. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με φάρμακα, καθώς ο τεχνητός ύπνος δεν βελτιώνει τους μηχανισμούς αποκατάστασης.

      Αν και μπορούμε να διακρίνουμε αυτούς και άλλους παράγοντες θεωρητικά, στην πράξη οι συνθήκες είναι πιο περίπλοκες. Σπάνια βλέπουμε ένα ξεκάθαρο σημείο έναρξης της νόσου. Ωστόσο, μια τέτοια θεωρητική διάκριση μάς δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουμε ένα διαγνωστικό και θεραπευτικό πλάνο, που μας βοηθάει στη βελτίωση ή ακόμα και στη θεραπεία της ασθένειας.

Τι μπορεί να γίνει;

Ο πρώτος στόχος μιας θεραπείας είναι η βελτίωση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, αυτή η βελτίωση μπορεί να είναι μικρή στην αρχή. Πιο σημαντικό είναι, να ξεκινήσει μια διαδικασία ουσιαστικής θεραπείας. Δυστυχώς, αυτή η διαδικασία είναι αργή και έχει πολλά σκαμπανεβάσματα με συχνές ανατροπές. Σημαντικό είναι να βρούμε ποιες στρατηγικές λειτουργούν σε έναν ασθενή  και ανάλογα με την αντίδρασή του η θεραπεία να προσαρμόζεται. Δεν υπάρχει μια «καθολική αντιμετώπιση»  (‘one fits all’ solution) δηλαδή μια συγκεκριμένη, μεμονωμένη θεραπεία για την Ινομυαλγία. Κάθε θεραπευτική προσπάθεια είναι μια δοκιμή, μια εξερεύνηση και απαιτεί την ενεργή συνεργασία του ασθενή.

Μέτρα για την αντιμετώπιση της Ινομυαλγίας

(Στρατηγικές που μερικές είναι συνήθως απαραίτητες)

1. Διατροφή (1^ος Πυλώνας υγείας), μικροβίωμα και συμπληρώματα:

• Αποχή από φαγητά που δημιουργούν πρόβλημα.
• Εφοδιασμόςτου οργανισμού με αυτό που χρειάζεται.
• Αποκατάσταση του μικροβιώματος.[12]
• Θεραπεία πιθανής υπερανάπτυξης του μύκητα C
• Μείωση των φλεγμονών.

2. Σωματική άσκηση (2^ος πυλώνας υγείας):

    Οι στόχοι της άσκησης είναι:

• αύξηση της ευκινησίας και ευελιξίας του σώματος
• γενική βελτίωση των λειτουργιών του σώματος,
• βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης,
• βελτίωση ύπνου,
• μείωση των εσωτερικών φλεγμονών.

Η αύξηση της ευκινησίας, πρέπει να γίνει σταδιακά και προσεχτικά.

3. Ύπνος (3^ος Πυλώνας υγείας):

Ο καλός ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την σωστή λειτουργία του οργανισμού.

• Βοηθάει στην συντήρηση όλων των οργάνων και επιταχύνει την ίαση.
• Μειώνει τις φλεγμονές.
• Βοηθάει στην αποκατάσταση των εσωτερικών ρυθμών.

4. Φυσιοθεραπεία:

• Στόχοι φυσιοθεραπείας:
  • μείωση του πόνου
  • ικανότητα για άσκηση
  • βελτίωση του ύπνου
  • βελτίωση της διάθεσης
  • πρόκληση αλλαγής στη λειτουργία του κεντρικού και αυτόνομου νευρικού συστήματος
• Η ενεργητική φυσιοθεραπεία είναι πιο ωφέλιμη από την παθητική.
• Η φυσιοθεραπεία πρέπει να ξεκινά σταδιακά και με προσοχή.
• Ασκήσεις που αλλάζουν αργά τον τρόπο των κινήσεων λειτουργούν καλύτερα (π.χ. Tai Chi, Feldenkrais).[13]
• Για την INM υπάρχει ένα ειδικό πρόγραμμα: Fibromyalgia Integrative Training.[14]Ωστόσο, τα γενικά προγράμματα συνήθως δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο τα προσαρμοσμένα προγράμματα παρέμβασης.
• Ακόμη και απλές λειτουργίες, όπως το κάθισμα, το περπάτημα, η αναπνοή πρέπει να δουλευτούν.
• Η βελτίωση απλών δραστηριοτήτων όπως το κάθισμα, το περπάτημα, η αναπνοή μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην θεραπευτική διαδικασία.
• Η έκθεση σε μεταβαλλόμενα ερεθίσματα (καθώς η έκθεση στη ζέστη και στο κρύο βελτιώνουν τον μεταβολισμό και την ικανότητα προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες συνθήκες).

5. Φυσιοπαθητική θεραπεία

• Μέθοδοι φυσιοπαθητικής, όπως η ομοιοπαθητική ή ο βελονισμός είναι αρχικάβασικές για την έναρξη και την προώθηση μιας ουσιαστικής θεραπευτικής διαδικασίας. Η στρατηγική εξαρτάται από τη μέθοδο και την πραγματική κατάσταση του ασθενούς.

6. Μια ψυχολογική βοήθεια είναι ως επί το πλείστον απαραίτητη προκειμένου

• να είναι οδηγός στη θεραπευτική διαδικασία,
• ως κίνητρο και υποστήριξη,
• για την προώθηση θεραπευτικών παραγόντων,
• να εργαστεί σε νευρωτικά μοτίβα που προκαλούν εσωτερική ένταση,
• για τη μείωση του άγχους.

Η θεραπευτική γραμμή

1. Ένα καλό ιστορικό, είναι προϋπόθεση για να αποκαλυφθούν τα διαφορετικά επίπεδα του συνδρόμου.
2. Ορισμένες εξετάσεις μπορεί να είναι χρήσιμες, αν και σπάνια είναι παθολογικές. Δεν υπάρχει βιοδείκτης για την Ινομυαλγία.
3. Η θεραπεία ξεκινά με την επεξεργασία των πιο εμφανών και/ή θεμελιωδών χαρακτηριστικών του συνδρόμου. Η προσπάθεια αλλαγής διαφορετικών παραγόντων ταυτόχρονα, ως επί το πλείστον δεν βοηθάει μακρόχρονα. Απλά μπερδεύει την θεραπευτική γραμμή.
4. Οι αντιδράσεις και οι εξελίξεις στην πορεία της θεραπείας, πρέπει να σημειώνονται και να τεκμηριώνονται προσεκτικά. Νέες εξελίξεις πρέπει να αξιολογούνται επαρκώς.
5. Ο ασθενής πρέπει να μάθει σιγά σιγά τις δικές του ανάγκες και πώς να τις αντιμετωπίζει.
6. Απαραίτητη είναι η συνεργασία μεταξύ του ασθενούς και του/των θεραπευτή/ών. Σε αυτήν τη διαδικασία, ο ασθενής πρέπει να αναλαμβάνει με τον χρόνο την ευθύνη για τον εαυτό του, μαθαίνοντας τι πραγματικά τον υποστηρίζει στην κατάστασή του και τι τον βλάπτει.
7. Με αυτόν τον τρόπο βελτιώνεται σταδιακά η ποιότητα της ζωής και έτσι ανοίγει ένας δρόμος για μια πιθανή ίαση.

[1]WolfeF, ClauwDJ, FitzcharlesMA, GoldenbergDL, HäuserW, KatzRL, MeasePJ, RussellAS, RussellIJ, WalittB. 2016 Revisionstothe 2010/2011 fibromyalgiadiagnosticcriteria. SeminArthritisRheum. 2016 Dec;46(3):319-329. doi: 10.1016/j.semarthrit.2016.08.012. Epub 2016 Aug 30. PMID: 27916278.

[2] Aykut, V., Elbay, A., Çigdem Uçar, I. et al.Corneal sensitivity and subjective complaints of ocular pain in patients with fibromyalgia. Eye32, 763–767 (2018). https://doi.org/10.1038/eye.2017.275

[3]Chaitow L (2003): Fibromyalgia Syndrome Edinborough 6/7

[4] Cohen H, Neumann L, Haiman Y, Matar MA, Press J, Buskila D. Prevalence of post-traumatic stress disorder in fibromyalgia patients: overlapping syndromes or post-traumatic fibromyalgia syndrome? Semin Arthritis Rheum. 2002 Aug;32(1):38-50. doi: 10.1053/sarh.2002.33719. PMID: 12219319.

[5]Kleykamp BA, Ferguson MC, McNicol E, Bixho I, Arnold LM, Edwards RR, Fillingim R, Grol-Prokopczyk H, Turk DC, Dworkin RH. The Prevalence of Psychiatric and Chronic Pain Comorbidities in Fibromyalgia: an ACTTION systematic review. Semin Arthritis Rheum. 2021 Feb;51(1):166-174. doi: 10.1016/j.semarthrit.2020.10.006. Epub 2020 Dec 29. PMID: 33383293.

[6]Hoskin TL, Whipple MO, Nanda S, Vincent A. Longitudinal stability of fibromyalgia symptom clusters. Arthritis Res Ther. 2018 Feb 27;20(1):37. doi: 10.1186/s13075-018-1532-0. PMID: 29486783; PMCID: PMC5830338.

[7] Chinn S, Caldwell W, Gritsenko K. Fibromyalgia Pathogenesis and Treatment Options Update. Curr Pain Headache Rep. 2016 Apr;20(4):25. doi: 10.1007/s11916-016-0556-x. PMID: 26922414.

[8] Goebel A, Krock E, Gentry C, Israel MR, Jurczak A, Urbina CM, Sandor K, Vastani N, Maurer M, Cuhadar U, Sensi S, Nomura Y, Menezes J, Baharpoor A, Brieskorn L, Sandström A, Tour J, Kadetoff D, Haglund L, Kosek E, Bevan S, Svensson CI, Andersson DA. Passive transfer of fibromyalgia symptoms from patients to mice. J Clin Invest. 2021 Jul 1;131(13):e144201. doi: 10.1172/JCI144201. PMID: 34196305; PMCID: PMC8245181.

[9] ‘First Evidence’ Links Gut Bacteria, Fibromyalgia – Medscape – Jul 09, 2019.

https://www.medscape.com/viewarticle/915403

[10] Lee J, Vernon SD, Jeys P, Ali W, Campos A, Unutmaz D, Yellman B, Bateman L. Hemodynamics during the 10-minute NASA Lean Test: evidence of circulatory decompensation in a subset of ME/CFS patients. J Transl Med. 2020 Aug 15;18(1):314. doi: 10.1186/s12967-020-02481-y. PMID: 32799889; PMCID: PMC7429890.

[11] Elbau IG, Brücklmeier B, Uhr M, Arloth J, Czamara D, Spoormaker VI, Czisch M, Stephan KE, Binder EB, Sämann PG. The brain’s hemodynamic response function rapidly changes under acute psychosocial stress in association with genetic and endocrine stress response markers. Proc Natl Acad Sci U S A. 2018 Oct 23;115(43):E10206-E10215. doi: 10.1073/pnas.1804340115. Epub 2018 Sep 10. PMID: 30201713; PMCID: PMC6205450.

[12]‘First Evidence’ Links Gut Bacteria, Fibromyalgia – Medscape – Jul 09, 2019.

https://www.medscape.com/viewarticle/915403

[13] Wang C, Schmid C H, Fielding R A, Harvey W F, Reid K F, Price L L et al. Effect of tai chi versus aerobic exercise for fibromyalgia: comparative effectiveness randomized controlled trial BMJ 2018; 360 :k851 doi:10.1136/bmj.k851

[14] Fibromyalgia Integrative Training